Польський мовленнєвий етикет на тлі інших культур
Тип: На вибір студента
Кафедра: польської філології
Навчальний план
Семестр | Кредити | Звітність |
1 | 4 | Залік |
Лекції
Семестр | К-сть годин | Лектор | Група(и) |
1 | 16 | професор Кравчук А. | ФЛк-11м, ФЛчес-11м, |
Практичні
Семестр | К-сть годин | Група | Викладач(і) |
1 | 16 | ФЛк-11м | професор Кравчук А. |
ФЛчес-11м | професор Кравчук А. |
Опис курсу
Курс “Польський мовленнєвий етикет на тлі інших культур” призначений для студентів освітньо-кваліфікаційного рівня „магістр”, які навчаються на філологічному факультеті. Він є нормативною навчальною дисципліною, яку опановують протягом першого семестру магістерського навчання. Навчальним планом передбачено 32 години аудиторних занять (16 год. лекцій та 16 год. практичносемінарських занять) і 88 годин самостійної роботи для студентів денної форми навчання та 14 годин аудиторних занять і 106 самостійної роботи для студентів заочної форми. Програма навчальної дисципліни містить два змістові модулі.
Метою курсу є ознайомлення студентів з теоретичними проблемами лінгвопрагматики й мовленнєвого етикету, вивчення
специфіки засад і форм польської й української мовної ввічливості на тлі мовленнєваго етикету й культури інших народів.
Для досягнення мети навчальної дисципліни “Польський мовленнєвий етикет на тлі інших культур” в процесі її викладання
необхідно вирішити такі завдання:
– ознайомити студентів з теоріями мовленнєвих актів;
– проаналізувати зі студентами поняття моделі ввічливості в польській та українській культурах на тлі інших;
– сформувати у студентів розуміння специфіки мовленнєвих актів у польській та українській мовній увічливості на тлі культури інших народів.
Після вивчення курсу студент повинен
знати:
– поняття “мовленнєвий акт”, “лінгвопрагматика”, “перформатив”, “локуція”, “іллокуція”, “перлокуція”, “успішність
мовленнєвого акту”, “модель увічливості”, “адресативна форма”, “титулятура”;
– типи мовленнєвих актів на основі різних типологічних книтеріїв;
– основи iсторії вчень про мовленнєві акти;
– специфіку польських й українських актів мовленнєвого етикету на тлі інших культур;
– яскраві диференційні ознаки мовленнєвого етикету вибраних культур Європи та світу;
– наукові та науково-популярні видання, що пропагують правила етикетної поведінки.
уміти:
– визначати типи мовленнєвих актів за різними критеріями;
– аналізувати й ілюструвати прикладами модель польської й української мовної ввічливості;
– аналізувати диференційні ознаки мовленнєвого етикету вибраних культур Європи та світу;
– правильно реалізувати етикетні акти польської мови;
– виправляти помилки у сфері польського мрвленнєвого етикету.
Рекомендована література
Базова література
1. Drabik B. Komplement i komplementowanie jako akt mowy i komunikacyjna strategia. Kraków, 2004. 2. Grzeczność na krańcach świata. Red. M. Marcjanik. Warszawa, 2007. 3. Grzeczność nasza i obca. Red. M. Marcjanik. Warszawa, 2005. 4. Marcjanik M. Polska grzeczność językowa. Kielce, 2002. 5. Zgółkowie H. i T. Językowy savoir-vivre. Praktyczny poradnik posługiwania się polszczyzną w sytuacjach oficjalnych i towarzyskich. Poznań, 2001.
Допоміжна література: 6. Akty mowy. [W:] Język polski. Kompendium. Red. M. Derwojedowa, H. Karaś i D. Kopcińska. Warszawa, 2005. S. 552- 561. 7. Grzegorczykowa R. Język w działaniu. Struktura aktu komunikacji. Typy aktów mowy. Akty mowy bezpośrednie i pośrednie. [W:] R. Grzegorczykowa. Wstęp do językoznawstwa. Warszawa, 2007. S. 62-70. 8. Krawczuk A. Pragmalingwistyka. Polska etykieta językowa. Zmiany w zwyczajach językowych Polaków na przełomie wieków. [W:] A. Krawczuk. Leksykologia i kultura języka polskiego dla polonistyk ukraińskich T. 1-2. Kijów, 2011. T. 2.: Kultura języka. S. 422-489. 9. Krawczuk A. Struktura referująca „pan / pani + imię” w tekstach czasopism wydawanych po polsku w Ukrainie, „Respectus Philologicus”, 2023, 43 (48), s. 62-74. 10. Krawczuk A. Swoistość form adresatywnych w tekstach współczesnych gazet polskojęzycznych wydawanych w Ukrainie (na tle normy ogólnopolskiej), „Poradnik Językowy” 2022, z. 10 (799), s. 39–66. 11. Krawczuk A. „Życzę zdrowia i cierpienia…” Pragmatyka życzeń i gratulacji w polszczyźnie młodzieży polskiego pochodzenia na Ukrainie. [W:] Tożsamość na styku kultur. T. 4. Red. I. Masojć, H. Sokołowska, Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, 2021, s. 211-229. 12. Krawczuk A., Bundza I. Performatyw Witam(y) w świadomości językowej ukraińskich studentów uczących się polszczyzny. [W:] Współczesny dyskurs glottodydaktyczny. XXX-lecie działalności Centrum Języka i Kultury Polskiej dla Polonii i Cudzoziemców UMCS. Refleksje jubileuszowe. Pod red. A. Dunin-Dudkowskiej i A. Małyski. Lublin, 2022. S. 345–372. 13. Marcjanik M. ABC grzeczności językowej. [W:] Polszczyzna na co dzień. Red. M. Bańko. Warszawa, 2006. S. 231-310. 14. Marcjanik M. Etykieta językowa. [W:] Współczesny język polski. Red. J. Bartmiński. Lublin, 2001. S. 281-291. 15. Markowski A. Językowa grzeczność po polsku. [W:] A. Markowski. Jak dobrze pisać i mówić po polsku. Warszawa, 2000. S. 53-101. 16. Zdunkiewicz D. Akty mowy. [W:] Współczesny język polski. Red. J. Bartmiński. Lublin, 2001. S. 269-280. 17. Żurek A. Teorie grzeczności językowej. [W:] A. Żurek. Grzeczność językowa w polszczyźnie cudzoziemców. Łask, 2008. S. 22-33. 18. Działanie za pomocą słów: pragmatyka. [W:] Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa. Red. E. Tabakowska. Kraków, 2001. S. 203-241. 19. Etykieta językowa. [W:] Język polski. Kompendium. Red. M. Derwojedowa, H. Karaś i D. Kopcińska. Warszawa, 2005. S. 627- 633. 20. Etykieta językowa. [W:] Język a komunikacja 4: Język trzeciego tysiąclecia II. T. I: Nowe oblicza komunikacji we współczesnej polszczyźnie. Red. G. Szpila. Kraków, 2002. S. 347-406. Język a Kultura. T. 6: Polska etykieta językowa. Red. J. Anusiewicz i M. Marcjanik. Wrocław, 1992. 21. Język a Kultura. T. 17: Życzliwość i agresja w języku i kulturze. Red. A. Dąbrowska i A. Nowakowska. Wrocław, 2005. 22. Karwatowska M., Szpyra-Kozłowska J. Cze jołopie!, czyli o grzeczności uczniowskiej. [W:] M. Karwatowska, J. Szpyra- Kozłowska. Lingwistyka płci. On i ona w języku polskim. Lublin, 2005. S. 197-223. 23. Kita M. Językowe rytuały grzecznościowe. Katowice, 2005. 24. Łaziński M. O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa. Warszawa, 2006. 25. Marcjanik M. Grzeczność w komunikacji językowej. Warszawa, 2007. 26. Ożóg K. Uwagi o współczesnej polskiej grzeczności językowej. [W:] K. Ożóg. Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Rzeszów, 2001. S. 73-84. 27. Skudrzykowa A., Urban K. Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej. Kraków – Warszawa, 2000. 28. Tannen D. „Przykro mi, nie będę za nic przepraszać”. Dlaczego kobiety przepraszają częściej niż mężczyźni i czemu ma to znaczenie. [W:] D. Tannen. Mówię to, bo cię kocham: Jak to się dzieje, że rozmawiając, możemy wzmocnić lub zniszczyć nasze więzi. Przeł. P. Budkiewicz. Poznań, 2002. S. 157-194. 29. Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań. T. 3: Akty i gatunki mowy. Red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska i J. Szadura. Lublin, 2004. 30. Adamska A., Waluch-de la Torre E. Grzeczność iberyjska a polska, [w:] Grzeczność iberyjska a polska, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005, s. 133-152. 31. Danecki J. Grzeczność w świecie arabskim, [w:] Grzeczność nasza i obca, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005, s. 239-250. 32. Nagórko A., Grzeczność wasza i nasza, [w:] Grzeczność nasza i obca, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005, s. 69-86 [do lektury: s. 76-85]. 33. Sobolewska K. Grzeczność po włosku, [w:] Grzeczność nasza i obca, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005, s. 123-131. 34. Szmilichowski A. Dym z komina sąsiada. Grzeczność po szwedzku, [w:] Grzeczność nasza i obca, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005, s. 197-215. 35. Szostkiewicz A. Hello, how are you? Angielska grzeczność nieodświętna, [w:] Grzeczność nasza i obca, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005, s. 87- 102. 36. Sztankó E.B., Sztankóné Stryjniak E. Grzeczność po węgiersku, [w:] Grzeczność nasza i obca, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005, s. 183-196. 37. Tomaszkiewicz T. Grzeczność francuska na tle koncepcji grzeczności językowej, [w:] Grzeczność nasza i obca, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005, s. 11-24. 38. Tomiczek E. Grzecność nasza i niemiecka, [w:] Grzeczność nasza i obca, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005, s. 43-68. 39. Warakomska D. Grzeczność Stanach Zjednoczonych, [w:] Grzeczność nasza i obca, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005, s. 263-282. 40. Wasylewicz J. Grzeczność holenderska w oczach Polaka, [w:] Grzeczność nasza i obca, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005, s. 153-174. 41. Wołk E. Grzeczność w Etiopii, [w:] Grzeczność nasza i obca, red. M. Marcjanik, Warszawa 2005, s. 251-261. Інші інформаційні ресурси
Słownik języka polskiego // https://sjp.pwn.pl/ Wielki słownik języka polskiego // http://wsjp.pl Poradnia językowa PWN. https://sjp.pwn.pl/poradnia, inne internetowe poradnie językowe. |